نقش کود پتاسیم در گیاهان چیست؟

نقش کود پتاسیم در گیاهان چیست؟

پتاسیم در گیاه با نماد شیمیایی (K) یک ماده مغذی ضروری گیاه است که برای رشد و تولید مثل در گیاهان لازم است. گیاه مقدار زیادی از پتاسیم را در طول چرخه زندگی خود جذب می کند و اگر پتاسیم کافی برای گیاه در خاک وجود نداشته باشد باید گیاه را با کود های حاوی پتاس کوددهی کرد.

پتاسیم مانند نیتروژن (N) و فسفر (P) بخشی از مواد مغذی‌ اصلی (ماکرو) است. پتاس با فرمول شیمیایی K_۲O شناخته شده و برای بیان مقدار مواد کودی مختلف که حاوی پتاسیم هستند استفاده می‌شود، این مواد شامل کلرید پتاسیم (KCI)، سولفات پتاسیم (K_۲SO_۴)، سولفات پتاسیم و منیزیم (K_۲SO_۴ ۲MgSO_۴) و نیترات پتاسیم (KNO_۳).

پتاسیم در ترکیبات دیگری نیز برای گیاهان بعنوان کود بکار میرود که میتوان به سولفات پتاسیم، نیترات پتاسیم و … اشاره کرد. دراین کودها علاوه بر پتاسیم عناصر دیگری ماننند گوگرد، نیتروژن و یا منیزیم نیز وجود دارد.

نقش کود پتاسیم در گیاهان

 کمبود پتاسیم سبب کاهش مقاومت گیاه به خشکی، غرق‌آبی و دماهای بالا و پایین می‌شود. همچنین کمبود پتاسیم موجب کاهش مقاومت گیاه در مقابل آفت‌ها، عوامل بیماری‌زا و حمله نماتدها می‌شود. پتاسیم در حفظ کیفیت محصول دخیل است و منظور از کیفیت محصول ، ویژگی هایی مانند شکل و رنگ میوه، ویگور دانه، کیفیت الیاف و… می باشد.

ویژگی ها

• رشد ریشه را افزایش می‌دهد و تحمل در برابر خشکی را بهبود می‌بخشد.
• سلولوز تولید می‌کند و موجب کاهش lodging در گیاه می‌شود.
• حداقل ۶۰ نوع آنزیم که در رشد مؤثر هستند را فعال می‌سازد.
• در فرآیند فتوسنتز و تولید غذا نقش دارد.
• در انتقال قندها و نشاسته‌ها کمک می‌کند.
• موجب تولید دانه‌هایی با نشاسته زیاد می‌شود.
• میزان پروتئین موجود در گیاه را افزایش می‌دهد.
• آماس گیاهی را حفظ کرده، کمبود آب و پلاسیدگی گیاه را کاهش می‌دهد.
• از گسترش بیماری‌ها و نماتدهای گیاهی جلوگیری می‌کند.

علائم کمبود کود پتاسیم

زمانی که مقدار لازم پتاسیم برای رشد و نمو در دسترس گیاهان قرار نگیرد علائم مشخصی از خود نشان می­ دهد. در کمبود پتاسیم در گیاه دو نوع علامت بررسی می ­شود: اول رشد و نمو گیاه ، دوم علائم برگی. گیاهان مبتلا به کمبود پتاسیم معمولا ضعیف، کوتاه و کوچک هستند. در صورت کمبود شدید شاخه­ ها از انتها شروع به خشک شدن می­کنند. ا

اول رشد و نمو گیاه

گیاهانی که با کمبود پتاسیم مواجه می‌شوند رشد کندی دارند و توسعه سیستم ریشه ضعیف است. ساقه‌ها ضعیف هستند و غلاتی مانند ذرت و دانه‌های کوچک دچار رکود در رشد می‌شوند. وقتی پتاسیم کافی نیست گیاهان چندساله‌ای مانند یونجه و چمن درمعرض سرمازدگی قرار می‌گیرند.

دوم علائم برگی

پتاسیم در گیاه متحرک است یعنی اگر کمبود پتاسیم حادث گردد از بافت های پیر به بافت های جوان این عنصر منتقل می گردد در نتیجه علائم کمبود کود پتاسیم ابتدا در برگ های پیر و در صورت وخامت در برگ های جوان و سرشاخه ها نیز مشاهده خواهد شد. کود کلات پتاسیم نیز شامل ویژگی های مشابهی است.

از علائم کمبود این عنصر ایجاد کلروز یا زردی در حاشیه برگ هاست که در صورت کمبود شدید کلروز یا قهوه ای شدن برگ ها اتفاق می افتد.

دسترسی به پتاسیم خاک

• پتاسیم با دسترسی اندک

این شکل از پتاسیم در حدود ۱ تا ۱۰ درصد از منبع پتاسیم را شامل می‌شود که منبع آن مواد معدنی اولیه حل‌شده در خاک و یا از کودهای پتاسیم است. این نوع پتاسیم به سطح ذرات رس می‌چسبد و با آن‌ها پیوند برقرار می‌کند یا به‌صورت تثبیت‌شده در می‌آید. در نهایت به دلیل اینکه ذرات بین لایه‌های رس قرارگرفته است به آرامی در اختیار گیاه قرار می‌گیرد.

• پتاسیم قابل دسترس

پتاسیمی که به‌ راحتی در دسترس گیاه قرار می‌گیرد بین ۰٫۱ تا ۲ درصد از کل پتاسیم موجود در خاک است. این پتاسیم به صورت حل شده در خاک قرار دارد و در مبادلات رس و مواد ارگانیک حفظ می‌شود.  ب

ه دلیل اینکه این پتاسیم قابل تبادل است توسط یون‌های با بارمثبت دیگر (کاتیون‌ها) قابلیت جایگزینی دارد و شامل هیدروژن،‌ کلسیم و منیزیم می شود. عملیات تبادل نیز به‌سرعت و مکرراً انجام می‌شود.

همچنین در نظر داشته باشید پتاسیم موجود در محلول خاک ممکن است یا توسط گیاه جذب شود یا به‌ وسیله آب‌شویی از بین برود، این اتفاق معمولاً در خاک‌های شنی با بافت درشت بیشتر دیده می‌شود.

• پتاسیم غیر قابل دسترس

بین ۹۰ تا ۹۸٪ از کل پتاسیم موجود در خاک، در مواد معدنی اولیه غیرمحلول وجود دارد که در مقابل تجزیه شیمیایی مقاوم هستند. آن‌ها پتاسیم را به آرامی آزاد می‌کنند و مقدار آن نسبت به نیازی که محصولات در حال رشد دارند، کم است.

نحوه مصرف کود پتاسیم

مقدار مصرف کود پتاس تابع نوع گیاه، خواص خاک و شرایط اقتصادی است وقتی بحث از مقدار کم ، متوسط یا زیاد برای غلات می­ شود منظور مصرف 50، 100 – 50 و بالاتر از 100 کیلوگرم K2O در هکتار است. درصورتی که برای نیشکر مقدار 150 کیلوگرم ممکن است مقدار کم محسوب شود.

برای گیاهانی که مدتی در خاک هستند و در زمین­ های شنی مصرف کود پتاسی در دو یا سه نوبت یا اصطلاحا به صورت سرک بهتر خواهد بود. نوبت اول موقع کشت یا کمی قبل از آن و نوبت های بعدی در حین رشد به صورت سرک است.

در مورد درختان افشاندن کود پتاسی در سطح و مخلوط کردن آن با خاک یا دفن کردن در حدود منطقه فعالیت ریشه ها روش مناسبی می ­باشد. باید در نظر گرفت در خاکهای که قدرت تثبیت پتاسیم بالای دارند از جمله خاک های رسی مقدار کود بیشتری نسبت به خاک های شنی با قدرت تثبیت پایین تر استفاده ­شود حتی در این خاکها روش کاربرد کود متفاوت می باشد.

نحوه خرید کود پتاسیم

پتاسیم به فرم های جامد و یا مایع در بسته بندی های مختلفی در بازار موجود است که وزن بسته بندی های آنها نیز از مقادیر زیر یک کیلوگرم تا بسته های چندین ده کیلوگرمی است که با توجه به نوع مصرف می توانید هر وزن دلخواهی را خریداری کنید. در قیمت این کود نیز ، با توجه به درصد پتاسیم، وزن کود و سایر فاکتورهای تولیدی قیمت گذاری می شود.

در این مقاله با نقش کود پتاسیم در گیاهان آشنا شدیم و ضرورت وجود پتاسیم در خاک را درک کردیم در قسمت های بعدی در مورد کود پتاسیم بیشتر توضیح خواهیم داد.